Dlaczego tak trudno nam wprowadzać zmiany/fazy podejmowania decyzji

Opór zwany inaczej reaktancją to zjawisko ,,stare jak świate''. Obserwując pacjentów przychodzących do mnie do gabinetu mam poczucie że nie spotkałam jeszcze osoby, która nie miałaby choć kilku procent dylematu czy dobrze robi zgłaszając się do psychologa aby opowiedzieć o swoim problemie lub też zmierzyć się z czymś co dla niej trudne. Opór odczuwany w swoim maksymalnym natężeniu sprawia, że ktoś przestaje chodzić na terapię, wycofuje się z prób zmiany, porzuca coś na czym mu zależało. Nie tak rzadko widzę jak ludzie będący o krok od ważnego dla siebie celu sabotują siebie czyli porzucają ten cel, niejako wracając do starego przekonania, że przecież ,,to nie może się udać, bo tak czuje''.

Pomyślałam że ciekawie będzie ukazać opór w świetle koncepcji transteoretycznej (J.O.Prochaska, J.C.Norcross, C.C.Diclemente).

Etap pierwszy: prekontemplacja 

Na tym etapie nie jesteś jeszcze gotowy na zmianę, nie uznajesz, że jest ona konieczna. Wydaje Ci się, że to otoczenie jest jakieś wadliwe, to inni mają problem, nie Ty. To taki etap gdy szczególnie łatwo przychodzi Ci obwinianie innych (wpisz tu dowolną osobę) lub czynników otoczenia (i tak winnym w przypadku nadwagi, zajadania emocji mogą być te złe geny, rodzice, pech, los). Jak zapewne czujesz to taka faza, w której człowiek ma szczególne poczucie bezradności i beznadziei, odczuwa dużo złości i nierzadko frustrację kieruje na innych, ci inni będąc asertywni bronią się i osoba czuje się zaatakowana.

Do mechanizmów obronnych stosowanych wówczas zaliczyć można:

- zaprzeczenie ,,nie mam z tym problemu'', ,,wcale nie jest mi źle'',

- umniejszenie ,,nie jest aż tak źle, przecież od tego się nie umiera'', ,,nie jest mi żle bo mam stabilną sytuację'',

- racjonalizacja ,,nie można mieć wszystkiego'',

- obwinianie ,,to ta nauczycielka nie potrafi poradzić sobie z moim dzieckiem''

 

Etap drugi: kontemplacja czyli wgląd

Na tym etapie rozważasz rozpoczęcie zmiany czując, że być może jest ona konieczna.

 

 

 

 

 

Opór